آب (2)

در قسمت دوم آب به شکل جزئی تر وارد مباحث مربوط به آن مانند زمانها وچگونگی استفاده از آب معمولی خواهیم شد .

زمان خوردن آب

شرط است که آب را قبل از انحدار غذا از معده  نیاشامند مگر صاحبان معده و جگر حارّه ،خوردن آب بعد از میوه های تازه باعث بوجود آمدن موادّ آکله(خورنده یا خوره) و امثال او می شود و بعد از جماع باعث رعشه و خدر و ضعف معده و بعد از خواب باعث اطفای حرارت غریزی و شرب او ایستاده و بر روی افتاده، باعث ضعف معده و عصب می شود .

و همچنین ناشتا خوردن او مورث امراض عصب مگر در هوای بسیار گرم و ایّام طاعون و صاحبان احشاء بسیار حارّ که از عدم مراعات مذکوره متضرّر نگردند و مصابرت بر تشنگی درصاحبان مزاج حارّ ، باعث دق و احتراقات است .

 آب سرد

در روایات و طب سنتی بهترین آب ، آبی است که مایل به سردی باشد .

در الفقه المنسوب للإمام الرضا علیه السلام درباره آب سرد، روایت شده است که حرارت بدن را فرو مى‌نشانَد، صفرا را آرام مى‌سازد، غذا را هضم مى‌کند، پس‌مانده‌اى را که در سرِ معده هست، ذوب مى‌سازد و تب را از میان مى‌بَرَد.

الکافى به نقل از مفضّل بن عمر، امام صادق علیه السلام : نزد ایشان از سیب، یاد کردند. فرمود: ما خاندان، جز به آب سردى که بر بدن ریخته مى‌شود و جز به خوردن سیب، درمان نمى‌کنیم.

امام رضا علیه السلام: نوشیدن آب سرد در پىِ چیزهاى گرم و نیز در پىِ شیرینى، دندان‌ها را از میان مى‌برد. هر کس مى‌خواهد دندان‌هایش فاسد نشود، حتماً هر گاه شیرینى مى‌خورد، پس از آن؛ قطعه نانى نیز بخورد .

آب (1)

«وَ جَعَلْنٰا مِنَ اَلْمٰاءِ کُلَّ شَیْءٍ حَیٍّ» و هر چیز زنده را از آب قرار دادیم.

«وَ اَللّٰهُ خَلَقَ کُلَّ دَابَّةٍ مِنْ مٰاءٍ» و خداوند هر جنبنده‌اى را از آب آفریده است.

« وَ اللَّهُ أَنْزَلَ مِنَ السَّماءِ ماءً فَأَحْیا بِهِ الْأَرْضَ بَعْدَ مَوْتِها إِنَّ فِی ذلِکَ لَ‏آیَةً لِقَوْمٍ یَسْمَعُونَ» و خدا از آسمان باران فرستاد و زمین مرده را با آن زنده کرد برای ، مردمی که گوش شنوا دارند در این عبرتی است  .

«أَ وَ لَمْ یَرَوْا أَنّٰا نَسُوقُ اَلْمٰاءَ إِلَى اَلْأَرْضِ اَلْجُرُزِ فَنُخْرِجُ بِهِ زَرْعاً تَأْکُلُ مِنْهُ أَنْعٰامُهُمْ وَ أَنْفُسُهُمْ أَ فَلاٰ یُبْصِرُونَ»  آیا نمى‌بینند که ما آب را بر زمین خشک مى‌کشیم و از آن حبوبات خارج مى‌گردد، خود و حیوانات شما از آن مى‌خورید آیا نمى‌بینند؟

و او کسی است که بادها را برای بشارت پیش از رحمت خویش(باران) فرستاد و آبی پاک کننده از آسمان نازل کردیم  تا توسط آن، زمین خشک و مرده را زنده سازیم و آفریده‏های خودمان، از چهارپایان و انسان‏های بسیاری را از آن آب سیراب گردانیم.

امام صادق علیه السلام فرمود: بهترین آشامیدنى‌هاى اهل بهشت آب است. 

در این پست و پست بعدی به فواید و نکات دارویی آب معمولی می پردازیم امیدوارم که مورد استفاده دوستان قرار گیرد.

آب خالص در دوم سرد و در نهایت مرتبه رطوبت و مرطوب تر از او چیزی نمی باشد. 

اعتبار بزرگ

ای نفس،

  چون اعتبار بزرگ خواهی،باز گرد باندیشه سوی چیزی که همیشگی آن بی‌انجام بود وازلی غایت و مسافتش بی‌پایان، و آنچه مبدأ جملهٔ چیزهاست در آغاز پیدا شدنشان، و مدد بخشنده بگاه ناپدید شدنشان، و گسترانندهٔ چیزها و فرا گیرندهٔ آن، و پدید کنندهٔ ایشان و باز گردانندهٔ ایشان، و بنهنده و بردارندهٔ شان، و هست کننده و باقی دارنده شان، جمله‌ای پس از جمله‌ای، و فرعی پس از فرعی.

---

منبع : یَـنْبوعُ الحَیـاة

انواع سودا

خلط سودا نیز همانند خلطهای دیگر به دو گونه طبیعى و غیر طبیعى تقسیم مى‌شود:

سودای طبیعی

سودای طبیعى آن است که در کبد تولید یافته و رسوب و ته نشینِ خون طبیعی مطلوب باشد و طعم آن، بین شیرینى و ترشى(و گسى) است.

سودای غیر طبیعی

سودای غیر طبیعی به سه روش به وجود می آید:

یکى آنکه محصول احتراق اخلاط باشد که به آن مفصل پرداخته می شود .

دوم آنکه از طریق عامل خارجى یا داخلى، خلطى از اخلاط منجمد شود و سوداى ناطبیعى گردد و این قسم از سودا قلیل الوجود است و عفص و خشن و غلیظ و بى‌حدت می باشد .

سوم آنکه در وى خون ناطبیعى باشد ، زیرا که هرگاه خون ناطبیعى باشد بدیهى است که رسوب او نیز ناطبیعى خواهد بود.

خلط سودا

خلط سودا معادل خاک و دارای طبیعت سرد و خشک است که نسبت به اخلاط دیگر سنگین تر می باشد .

هرگاه سوداء در کبد به وجود آید به دو بخش توزیع مى‌شود: بخشى از سوداء همراه با خون در بدن جریان مى‌یابد، و بخش دیگر از آن به سوى طحال سرازیر مى‌گردد.

بازگشت به اصل

ای نفس،
          نبینی هر آنچه از خاک بود، چون سنگ و جز ازان، چون از هم گشوده شود بگوهر خاک باز شود که اصل و مأوای اوست، چنانکه اگر پاره‌ای از خاک برگیری، و از نشیب خاک سوی بالا براندازی، و بگذاری آن را، در حال بشتاب سوی مأوی و اصل خود باز گردد؛ و همچنین همهٔ آبها را همی بینیم که بجنبش سوی گوهر بزرگتر همی گرایند تا باز دارنده‌ای نبود، چون جویهای روان سوی دریا؛ و همچنین جز آب، چون آتش که همی رود سوی بالا و عنصر خود. پس چون این چیزها که عقل و تمییز ندارند، و جنبش ایشان جنبش بی‌خبرانست، میل دارند سوی شرف و عز و نیروی خود، و باز می‌گرایند از دوری جستن از وطن خود، پس چه بود ترا، ای نفس، که با خرد و تمییز که داری، از وطن و مأوای شرف و عزّ خود گریزانی؟ و دوری از اصل و منشأ خود را دوست همی داری، و درنگ نمودن در سرای غربت، و مذلّت و خواری کشیدن، اختیار کرده‌ای، از برای چیست؟ بطبعست این اختیار ترا یا بعقل؟ اگر بطبعست چون طبیعت شود در افعال و بازگشت بعنصر خود، و اگر بعقل گزیده‌ای در عقل کی بود اختیار غربت بر مأوی و وطن خود، و محل خساست بر محل شرف، و خواری و مذلّت کشیدن بر راحت و عزّ؟ و هر که در این رتبت بماند نه از رتبت طبع و مطبوعات بود، و نه در پایهٔ عقل و معقولات، و هر چه «در این» دو رتبت نیست ناچیز بود، و در شمار موجودات نیاید. پس این معانی را در خود بنگار، ای نفس، و بازگرد بعقل سوی شرف بلندتر و محل اقصی.

---

منبع : یَـنْبوعُ الحَیـاة

اقسام بلغم

بلغم به دو گونه طبیعى و ناطبیعى تقسیم مى‌گردد:

بلغم طبیعى
که شایستگى تبدیل به خون را در وقت مقتضى دارد .

زیرا بلغم خون ناتمام پخته است و آن نوعى بلغم شیرین مى‌باشد. بلغم طبیعى بسیار سرد نبوده، بلکه نسبت به بدن انسان، اندکی سرد است و نسبت به دو خلط خون و صفراء نیز سرد مى‌باشد.

 بلغم غیر طبیعى

 بدان که بلغم غیر طبیعى آن است که استحاله آن به خون بعید است و یا غیر قابل استحاله به خون می باشد ،خواه تولد او در کبد بود خواه در غیر آن .

بلغم غیر طبیعى را از لحاظ طعم به چهار دسته و از نظر  قوام نیز به چهار دسته تقسیم بندی می کنند .

آرامش

ای نفس،
           تو امید داری که درنگ جوئی و تو در عالم کونْ باشی، و کدام آرام بود در عالم کونْ، که چیزها بر روی آب آرام و ثبات نیابد، و اگر بیارامد حالی نادر و غریب افتاده بود، باز چون آب در جنبش و موج آید آن آرام باطل گردد، و آنگه آرام و ثبات یابند که بمحل آرام و ثبات افتند، چون دف که از روی آب برگیری و بر زمین نهی، همچنین نفس تا در ره روش طبع بود آرام و سکون نیابد، و راحت و آسودگی نبیند، از آنکه عالم کونْ او را خسته دارد و از جهان خرد منقطع، و چون باز اصل و گوهر و مأوای خود رسد آرام گیرد و بیاساید از بدبختی غربت و مذلّت آن.

 

---

منبع : یَـنْبوعُ الحَیـاة

خلط بلغم

بعد از خون افضلترین خلط ، بلغم می باشد. به جهت آن که خونى است ناقص که طبخ و نضج تمام نیافته، و چون طبخ تامّ بیابد خون مى‌گردد.

به باور جالینوس، طبیعت، عضو خاصى را براى نگهدارى بلغم شیرین طبیعى، مهیا نکرده است، در حالی که براى دو خلط صفراء و سوداء چنین کرده است، زیرا این نوع از بلغم شباهت نزدیکى به خون دارد و همه اعضاى بدن بدان نیازمند مى‌باشند؛ لذا باید (همراه با خون) در مجارى خون (رگ‌ها) جریان داشته باشد.

خلط صفرا(2)

صفراى غیر طبیعى

تشکیل صفراى غیر طبیعى بردو حالت است:

الف. خروج از صفراى طبیعى به سبب اختلاط با ماده بیگانه.

ب. خروج از صفراى طبیعى به سببى در گوهر آن.

در حالت اول صفراى غیر طبیعى بیشتر ناشى از آمیختن بلغم با صفرای طبیعی به وجود آمده است و آن در بیشتر موارد در کبد به وجود مى‌آید. لیکن برخى معتقدند که آمیزش آن با سودا نیز موجب خارج شدن از حالت طبیعى مى‌گردد.